echtscheiding komt in januari het meest voor
In welke maand denkt u dat de meeste mensen scheiden? In januari. Precies na de kerstvakantie willen relatief de meeste mensen uit elkaar ten opzichte van de rest van het jaar. Hoe werkt de financiële en juridische afwikkeling van een echtscheiding op het moment dat u hiermee te maken krijgt?
Echtscheidingsconvenant
De facto wordt het huwelijk beoordeeld als een zakelijke transactie en wordt u gedwongen om afspraken te maken over uw bezittingen, zorgtaken en vaak ook over een inkomensverdeling. Deze afspraken worden vervolgens vastgelegd in een echtscheidingsconvenant. De meeste huwelijken zijn tot 2018 gesloten in gemeenschap van goederen wat betekent dat u de helft bezit van het vermogen. U mag hiervan overigens afwijken in het echtscheidingsconvenant. Het is misschien erg flauw, alleen op het moment dat u meer ontvangt dan waar u wettelijk recht op hebt dient u schenkingsbelasting te betalen. Een uitzondering hierop is indien u de schenking ontvangt vanwege een zogeheten natuurlijke verbintenis. Dit is een schenking die de schenker doet omdat diegene zich hiertoe dringend moreel toe verplicht. U bent dan geen schenkingsbelasting verschuldigd, wel dient u dit op te geven in een aangifte schenkbelasting. In het echtscheidingsconvenant wordt dan meestal naar deze uitzonderingsgrond verwezen.
Alimentatie
Hierover is veel te doen tijdens een echtscheiding en het maakt veel uit of u degene bent die moet betalen of juist ontvangt. Het uitgangspunt bij het bepalen van de alimentatie is het moment van echtscheiding. Heeft u kinderen dan hebt u als ouder de verplichting om tot zijn of haar 21ste bij te dragen in het levensonderhoud en indien het kind nog studeert zelfs langer. Het uitgangspunt voor de alimentatie is de draagkracht van de alimentatieplichtige partner. De draagkracht (ruimte om alimentatie te kunnen betalen) dient eerst aangewend te worden voor het betalen van de kinderalimentatie en een eventueel surplus kan gebruikt worden voor partneralimentatie.
Afspraken omtrent de alimentatie worden ook vastgelegd in het echtscheidingsconvenant. U mag ook hier vrije afspraken maken en bijvoorbeeld het recht op partneralimentatie ruilen tegen het mogen verblijven in de gezamenlijke woning. Fiscaal mag u de betaalde partneralimentatie in aftrek nemen en ontvangt u partneralimentatie dan dient u deze op te geven als inkomen. Kinderalimentatie is niet aftrekbaar.
Echtscheiding en de woning
Naast de discussie omtrent de alimentatie is de gezamenlijke woning ook een felbevochten onderwerp. Indien de woning van u beiden is dan dient u beiden ook afspraken te maken omtrent de verkoop. Dit betekent dat u dus samen inspraak hebt in het kiezen van een makelaar en de vraagprijs. Op het moment dat één van uw beiden de woning wenst over te nemen dan dient de gehele hypotheek te worden overgenomen.
In de praktijk wenst één van de partners de woning vaak te behouden om bijvoorbeeld de kinderen een verhuizing te besparen. Ook ontstaat er financieel een zware druk om deze wens te realiseren vanwege het wegvallen van een inkomen. De persoon die de woning verlaat zou in principe geen recht meer op renteaftrek hebben. De wetgever heeft een overgangsregeling in het leven geroepen die het mogelijk maakt om een periode van 24 maanden de rente nog in aftrek te nemen vanaf het moment dat u duurzaam gescheiden bent gaan leven. Dit moment ligt dus eerder dan het formele echtscheidingsmoment. Praktisch gezien spreken we over het startpunt vanaf het moment dat iemand zich op een ander adres gaat inschrijven.
Hoofdelijk ontslag hypotheek echtscheiding
Op het moment dat u de hypotheek wenst over te nemen dient u zich bewust te zijn van een strenge beoordeling door geldverstrekkers. Er geldt overigens wettelijk een ruimer toetsingskader dan bij het aanvragen van een compleet nieuwe hypotheek. De praktijk wijst overigens uit dat banken bijzonder strikt toezien op het beoordelen van deze nieuwe situatie en ruimschoots de tijd nemen om uw aanvraag te behandelen. Er is overigens geen man over boord om deze tijd te nemen tenzij de vertrekkende partner een nieuwe woning wenst te kopen.
Zodra de bank toestemming verleend tot het ontslag uit de hoofdelijkheid dient er een zogeheten akte van verdeling te worden opgesteld door een notaris. Met dit document koopt u de eigendom van de gezamenlijke woning over van de vertrekkende partner.
Echtscheiding en de BV
Indien één van beide partners aandelen heeft in een BV, kan een echtscheiding leiden tot belastingheffing. Dit is het geval als de aandelen behoren tot een gemeenschap van goederen. In deze situatie wordt de andere echtgenoot fiscaal gezien ook als (mede-)aandeelhouder aangemerkt. Als de verdeling van de aandelen plaatsvindt binnen twee jaar nadat het verzoek tot echtscheiding is ingediend, wordt de belastingheffing van 25% over de waardestijging van de aandelen uitgesteld. De wetgever heeft dus wel een regeling getroffen om deze ongewenste situatie voor de indirecte aandeelhouder te vermijden.
Met het maken van huwelijksvoorwaarden van alle aandelen in de BV kunt u dus rekening houden met deze situatie en uw echtgenoot vrijwaren van de aandelen en de belastingheffing. Echtscheiding leidt dan niet tot belastingheffing. In ruil hiervoor ontstaat in de meeste huwelijksvoorwaarden een zogeheten verrekenbeding. De andere echtgenoot kan dan recht hebben op een bedrag, gelijk aan een deel van de waarde van de BV. Hier ontstaat dan weer meteen een nieuw probleem, namelijk dat er over het vermogen, wat veelal in de BV aanwezig is, direct dient te worden afgerekend. Ook ontstaan er veelal discussies over de waarde van de BV.
Verdeling van pensioen
Ook pensioen verdient de nodige aandacht bij een echtscheiding omdat de financiële belangen vaak groot zijn. Zeker als u op latere leeftijd gaat scheiden is het vermogen in de pensioenregelingen soms wel enkele tonnen euro’s. De Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wvps) kan op u van toepassing zijn. Deze wet bepaalt dat het tijdens het huwelijk opgebouwde pensioen moet worden verdeeld. U mag ook zelf andere afspraken maken ten aanzien van deze verdeling. Zo zou u de periode van samenwoning voor het huwelijk mee kunnen laten tellen. Het is dus mogelijk om in een echtscheidingsconvenant af te wijken van de Wvps.
Minister Koolmees heeft recent een voorstel gedaan om het pensioen automatisch te laten verdelen door het pensioenfonds na een scheiding. Dit voorkomt dat partijen vergeten zich aan te melden bij het pensioenfonds. Nu is het namelijk zo geregeld dat u dit binnen 2 jaar na de scheiding dient te doen. Op deze wijze is het pensioeninkomen na scheiding ook direct duidelijk voor beide partijen en valt hier in het kader van financiële planning ook regie te voeren door mensen.
Testament
Tussen het moment van het uitspreken van de wens om te scheiden en de daadwerkelijke scheiding kan een hele periode liggen. Op het moment dat u of uw ex-partner onverhoopt komt te overlijden bent u in veel gevallen wel elkaars nabestaanden indien het testament geen bepaling kent die recht doet aan uw situatie. In veel moderne testamenten heeft de notaris al rekening gehouden met dit scenario en de duur van de echtscheidingsprocedure. Dit is toch een aandachtspunt om na te gaan of uw testament ook voldoet.
Indien u meer informatie over dit onderwerp wenst kunt u onderstaand formulier gebruiken. Afhankelijk van de aard van uw vraagstelling zal een specialist van ons kantoor contact met uw opnemen.
